Eksploataciono ispitivanje hidrotransmisionog ulja ADECO® TRANSHIDRA TO-4 SAE 10W, odvijalo se, od maja do novembra meseca, 2022. godine, na damperima Komatsu HM 300-2, vlasništo PGM “Budućnost” iz Preševa. Radi dobijanja što relevantnijih podataka, ispitivanja su se odvijala na dva dampera, pod garažnim brojevima 2020 i 2044.
Na početku eksploatacionog ispitivanja, damper Komatsu HM 300-2, garažni broj 2020 je imao odrađenih 22.560 r/č, dok je damper sa garažnim brojem 2044 imao odrađenih 6.350 r/č nakon generalne opravke motora.
Cilj ispitivanja je bio da se odredi nivo degradacije navedenog ulja, u realnim uslovima eksploatacije, te da se potvrdi preporuka proizvođača opreme Komatsu da je optimalni perod zamene hidrotransmisionog ulja 1.000 radnih časova.
Materijal i metodi rad
Eksploataciono ispitivanje hidrotransmisionog ulja odvijalo se u damperima Komatsu M-300-2, sa sledećim tehničkim podacima:
| Redni broj | Naziv sklopa | Tehnički podaci |
| 1. | Motor | Dizel motor Komatsu, tip SAA6D125E-5, EU Stage TIER 3A, sa 6 cilindra, vodeno hlađen, radne zapremine 11,04 lit, nominalne snage 240 kW |
| 2. | Transmisija | Automatski menjač, sa 6 stepeni prenosa za kretanje napred i 2 stepena prenosa za kretanje unazad |
| 3. | Hidraulični sistem | Dva hidrocilindra, radnog pritiska od 20.6 MPa (210 bara), |
| 4. | Zapremina ulja u transmisiji | 165 l |
| 5. | Zapremina hidrauličnog i servo upravljača | 171 l |
| 6. | Masa praznog vozila | 20.400 kg |
| 7. | Zapremina tovarnog sanduka | 16,6 m³ |
| 8. | Ukupna masa vozila sa teretom | 51.420 kg |
Tabela 1: Tehničke karakteristike dampera Komatsu M-300-2
U tabeli 2 dat je prikaz fizičko-hemijskih karakteristika hidrotransmisonog ulja ADECO® TRANSHIDRA TO-4 SAE 10W:
| Karakteristika, jedinica mere | Referentne vrednosti | Metoda |
| Viskozitetna gradacija po SAE | 10W | |
| Gustina na 15 °C, g/cm3 | 0,87 | ASTM D 1298 |
| Kinematska viskoznost na 100 °C, mm²/s | 6 – 7 | ASTM D 445 |
| Indeks viskoznosti | 100 | ASTM D 2270 |
| Tačka paljenja, COC, °C | min 200 | ASTM D 92 |
| Tačka tečenja, °C | -35 | ASTM D 97 |
Tabela 2: Fizičko-hemijske karakteristike ulja ADECO® TRANSHIDRA TO-4 SAE 10W
Odgovara specifikacijama:
Allison C-4; Caterpillar TO-4; Komatsu Dresser; Dana Powershift; Komatsu KES 07.868.1; ZF TE-ML 03C; ZF TE-ML 07.
Iz svakog vozila uzeti su uzorci ( iz transmisije i iz hidaulike), od po 1.000 ml, nakon pređenih 500 i 1.000 r/č od zamene hidrotransmisionog ulja. Uzorci su analizirani kako u laboratoriji kompanije Adeco, tako i u Jugoinspektovoj akreditovanoj laboratoriji po ISO 17025.
Primenom matematičko-analitičkih i matematičko-statističkih metoda dobijeni rezultati su obrađeni, a rezultati su prikazani u vidu dijagrama.
Rezultati ispitivanja
Iz prikazanih dijagrama može se videti da je maksimalna promena kinematskog viskoziteta na 40ºC, u transmisiji dampera, iznosila +17.6%, dok je u hidraulici iznosila +15.50%. Promena kinematskog viskoziteta na 100⁰C u transmisiji dampera, nakon 1.000 r/č je iznosila +12.22%, dok je u hidraulici iznosila +3%. Sve vrednosti promene kinematskog viskoziteta na 40ºC i na 100⁰C, kako u transmisiji tako i u hidraulici, kretale su se u dopuštenim granicama (max ±20%).
Primese metala habanja u transmisiji
Primese metala habanja u hidraulici
Iz priloženih histograma može se videti da su metali habanja u dozvoljenim granicama ili daleko ispod maksimalno dopuštenih vrednosti, što ukazuje na dobre antihabajuće osobine ulja ADECO® TRANSHIDRA TO-4 SAE 10W.
Na osnovu prikazanih rezultata može se zaključiti da ulje ADECO® TRANSHIDRA TO-4 SAE 10W, nakon 1.000 r/č, ima zadovoljavajuće fizičko hemijske osobine i pored eksploatacije u ekstremnim uslovima.Takođe, metali habanja, kako u transmisionom tako i u hidrauličnom ulju, nalaze se minimalnim količinama. Zahvaljujući pravilnom odabiru baznih ulja, kao i kvalitetnim aditivima, hidrotransmisiono ulje je sačuvalo svoj kvalitet i nakon odrađenih 1.000 r/č
Ukratko, ovo hidrotransmisiono ulje zadovoljava postavljeni eksploatacioni vek od 1.000 r/č, koju je preporučio proizvođač opreme Komatsu.
Eksploataciono ispitivanje uradili:
Ms.ing. Aleksandar Kekić,
Inženjer razvoja, primene i tehničke podrške, ADECO
dipl. ing. tehn. Milana Đuričić
Direktor sektora upravljanja kvalitetom, ADECO
